Już wkrótce pojawi się możliwość zgłoszenia upadłości konsumenckiej. Do tej pory uprawnienie to nie było dostępne dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, chociaż instytucja upadłości konsumenta jest znana i praktykowana przez wiele krajów. Obecnie ustawa o upadłości została zweryfikowana przez Senat, wprowadzono w niej szereg zmian i w tym kształcie już w przyszłym roku wejdzie w życie. Cóż to oznacza dla konsumentów?
Część osób niebędących w stanie spłacać swoich zobowiązań finansowych będzie miała prawo ogłosić upadłość, dzięki czemu po spłaceniu części długów, pozostałe wierzytelności będą mogły zostać umorzone. Taką możliwość wprowadza projekt nowelizacji ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Osoba fizyczna, której niewypłacalność powstała na skutek wyjątkowych i niezależnych od niej okoliczności, będzie mogła się oddłużyć, ogłosić swoją upadłość, spłacić tylko część zadłużenia oraz skorzystać z umorzenia pozostałych długów. Za wyjątkową okoliczność uznana będzie długotrwała choroba, nieszczęśliwy wypadek, niezawiniona utrata pracy, majątku podczas pożaru lub powodzi.
Z wnioskiem o ogłoszenie upadłości i wszczęcie postępowania oddłużeniowego będzie mógł wystąpić tylko dłużnik, po poprawkach senackich uprawnienie to nie przysługuje już wierzycielom. Upadłość konsumenta może zostać ogłoszona raz na dziesięć lat. Zgodnie z nową ustawą dłużnik powinien ujawnić cały majątek. Musi opuścić również mieszkanie lub dom jednorodzinny, w którym mieszkał, a także wydać wszystkie niezbędne dokumenty dotyczące swojego majątku. Po sprzedaniu masy upadłości, w skład której wchodzić będzie nieruchomość, otrzyma równowartość czynszu za 12 miesięcy na opłacenie wynajmowanego mieszkania, w którym może zamieszkać wraz z rodziną. Wysokość tej kwoty na wniosek syndyka określi sędzia komisarz, biorąc pod uwagę potrzeby mieszkaniowe upadłego i liczbę członków jego wspólnego gospodarstwa domowego. Upadły uzyska możliwość dostania zaliczki na poczet tego czynszu, przy czym nie jest zobligowany do zamieszkania w dotychczasowym miejscu stałego przebywania. Po sprzedaniu majątku dłużnika wypłacona zostanie mu odpowiednia kwota na poczet czynszu na okres 12 miesięcy i spłatę wszystkich wierzycieli. W przypadku, gdy nie wystarczy środków na pokrycie zadłużenia, to dłużnik zostanie zobowiązany przez pięć następnych lat do spłaty pozostałych należności w ratach. Ich wysokość zostanie ustalona przez sąd, który uwzględni możliwości finansowe dłużnika oraz wysokość wierzytelności. W okresie spłat dłużnik nie będzie mógł zaciągać nowych pożyczek, kredytów, robić zakupów na raty, robić darowizn i w inny sposób pozbywać się majątku.
Agata Gołaszewska - Horak